ระบบการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ
1. ในปี พ.ศ. 2554 คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ (ค.ต.ป.) ได้กำหนด
แนวทางการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ โดยกำหนดประเด็นการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการเป็น 2 ประเด็น คือ การสอบทานกรณีปกติ ซึ่งครอบคลุมเรื่องการตรวจราชการ
การตรวจสอบภายใน ทั้งนี้ให้รวมถึงการสอบทานการปฏิบัติงานของหน่วยตรวจสอบภายในใน
การติดตามและตรวจสอบการประเมินมาตรฐานการจัดซื้อโดยรัฐการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง การปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ รายงานการเงิน และการสอบทานกรณีพิเศษ ซึ่งเป็นโครงการสำคัญตามนโยบายรัฐบาล หรือโครงการที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์กระทรวง และโครงการภายใต้แผนปฏิบัติการไทยเข้มแข็ง โดยกำหนดให้มีการรายงานผล
การตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการต่อนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีดังเช่นทุกปีที่ผ่านมา
ปีละ 2 ครั้ง (รอบ 6 เดือน และ 12 เดือน) พร้อมรายงานผลการประเมินตนเอง ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้พิจารณารายงานผลฯ รอบ 12 เดือนของปีงบประมาณ พ.ศ. 2554 และได้มีมติเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2555 รับทราบและเห็นชอบตามที่คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการเสนอ
2. ผลการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2554
ข้อค้นพบของส่วนราชการและจังหวัด พบว่ามีการพัฒนาการดำเนินงานในประเด็นที่ได้สอบทานทั้ง 5 ด้าน ดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง ดังนี้
1) การตรวจราชการ ส่วนราชการและจังหวัดได้ปฏิบัติตามระเบียบระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการตรวจราชการ พ.ศ. 2548 ตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด แต่อย่างไรก็ตามพบว่าหน่วยรับตรวจไม่นำข้อเสนอแนะของผู้ตรวจราชการไปปฏิบัติเท่าที่ควร รวมทั้งโครงการในแผนการตรวจราชการแบบบูรณาการยังไม่สะท้อนผลสัมฤทธิ์ของประเด็นนโยบายสำคัญของจังหวัด
2) การตรวจสอบภายใน หน่วยตรวจสอบภายในของส่วนราชการและจังหวัดส่วนใหญ่มีผลการประเมินตนเองของหน่วยงานอยู่ในระดับดีถึงดีมาก โดยมีการวิเคราะห์ความเสี่ยงเพื่อใช้ในการวางแผนและรายงานผลการตรวจสอบ รวมทั้งติดตามผลการดำเนินงานของหน่วยรับตรวจตามที่มีข้อเสนอแนะมากขึ้น แต่ยังคงพบว่ามีปัญหาด้านอัตรากำลังของผู้ตรวจสอบภายในโดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับจังหวัด
3) การควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง ส่วนราชการและจังหวัดมีการจัดทำแผน
การปรับปรุงการควบคุมภายในครบถ้วนตามภารกิจต่างๆ มากขึ้น แต่ยังพบว่าผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานของบางหน่วยงานยังไม่ตระหนักถึงประโยชน์ของระบบการควบคุมภายในเท่าที่ควร
4) การปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ ส่วนราชการและจังหวัดส่วนใหญ่สามารถปฏิบัติตามข้อตกลงในคำรับรองการปฏิบัติราชการได้เป็นอย่างดี แต่ก็ยังพบว่าบางส่วนราชการยังมีการรายงานข้อมูลในตัวชี้วัดยังไม่สมบูรณ์ ครบถ้วน
5) รายงานการเงิน การจัดทำรายงานการเงินของส่วนราชการและจังหวัดตามระบบการบริหารการเงินการคลังภาครัฐด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) มีความถูกต้อง ครบถ้วนมากขึ้น
6) การสอบทานกรณีพิเศษ การดำเนินงานโครงการสามารถเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่ส่วนราชการและจังหวัดในการดำเนินโครงการอื่น ๆ เช่น โครงการตามนโยบายพลังงานและพลังงานทดแทนในพื้นที่จังหวัดสระบุรีและจังหวัดตรังที่เป็นแบบอย่างที่ดีในเรื่องการใช้พลังงานทดแทนเพื่อลดค่าใช้จ่ายและลดภาวะโลกร้อน เป็นต้น อย่างไรก็ตามพบว่าการดำเนินงานโครงการบางโครงการยังมีความล่าช้า และมีการรายงานในลักษณะของรายงานผลการดำเนินงานมากกว่ารายงานผลสัมฤทธิ์ของโครงการ นอกจากนี้โครงการในระดับจังหวัดยังไม่บูรณาการในภาพรวมทั้งระบบเท่าที่ควร
3. ข้อเสนอแนะของคณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ (ค.ต.ป.)
1) การตรวจราชการ ส่วนราชการและจังหวัดควรให้ความสำคัญในการรายงานการประเมินถึงความมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ความคุ้มค่าในการปฏิบัติงานตามภารกิจของกระทรวงกรม และผลการประเมินความคุ้มค่าหรือมูลค่าเพิ่มของโครงการภายใต้ห่วงโซ่แห่งคุณค่าของประเด็นยุทธศาสตร์จังหวัดและกลุ่มจังหวัดที่สอดคล้องกับ 5 ประเด็นนโยบายสำคัญ ควรเร่งติดตามการดำเนินงานของหน่วยรับตรวจตามข้อเสนอแนะของผู้ตรวจราชการ และควรเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการวิเคราะห์และประเมินความเสี่ยง รวมถึงควรเร่งรัดการจัดทำแผนและรายงานการตรวจราชการให้ดำเนินการแล้วเสร็จภายในระยะเวลาที่กำหนด
2) การตรวจสอบภายใน หัวหน้าส่วนราชการต้องกำกับดูแลการปฏิบัติงานของผู้ตรวจสอบภายในให้เป็นไปตามบทบาทหน้าที่ และส่งเสริมสนับสนุนให้การปฏิบัติหน้าที่ของผู้ตรวจสอบภายในเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ควรกำกับดูแลให้ผู้ตรวจสอบภายในของจังหวัดดำเนินการตรวจสอบด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT Audit) พร้อมทั้งส่งเสริมและพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญ และนอกจากนี้ หน่วยงานกลางที่เกี่ยวข้องควรพิจารณาทบทวนโครงสร้างหน่วยงานตรวจสอบภายในเพื่อแก้ไขปัญหาข้อจำกัดด้านอัตรากำลังของผู้ตรวจสอบภายใน
3) การควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง ผู้บริหารทุกระดับและเจ้าหน้าที่ของ
ส่วนราชการควรให้ความสำคัญและตระหนักถึงประโยชน์ของระบบการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง ควรจัดให้มีการเพิ่มพูนความรู้ด้านการวางระบบการควบคุมภายในฯ และควรมีการจัดทำคู่มือการสอบทานในเรื่องการบริหารความเสี่ยงของส่วนราชการ รวมถึงควรให้ความสำคัญกับการจัดทำแผนการควบคุมภายในและเร่งรัดการดำเนินการจัดทำกิจกรรมตามแผนฯ
4) การปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ ผู้บริหารหน่วยงานควรให้ความสำคัญและกำกับ เร่งรัดให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมายของแต่ละตัวชี้วัดอย่างสม่ำเสมอและจริงจัง ควรมีระบบข้อมูลการดำเนินงานตามตัวชี้วัดที่มีประสิทธิภาพและเป็นปัจจุบัน และควรให้ความสำคัญกับคำชี้แจงการปฏิบัติงาน ปัจจัยสนับสนุน อุปสรรคในการดำเนินงานและข้อเสนอแนะในปีต่อไป
5) รายงานการเงิน หัวหน้าส่วนราชการของหน่วยเบิกจ่ายและผู้มีหน้าที่รับผิดชอบในทุกระดับของจังหวัด ควรกำกับดูแลให้บันทึกข้อมูลเข้าสู่ระบบ GFMIS ให้ถูกต้อง ครบถ้วน รวมทั้งทบทวนและวิเคราะห์ผลการจัดทำรายงานการเงินที่ผ่านมาเพื่อปรับปรุงแก้ไขในปีต่อไป รวมถึงการจัดทำรายงานการเงินตามรูปแบบที่กรมบัญชีกลางกำหนด การฝึกอบรมและเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจการจัดทำรายงานการเงินในระบบ GFMIS
6) การสอบทานกรณีพิเศษ ควรให้ความสำคัญในการดำเนินโครงการตั้งแต่การเริ่มจัดทำแผนงาน การกำกับดูแล การติดตามและประเมินผล ทั้งนี้ หากเป็นโครงการต่อเนื่องควรที่จะกำหนดตัวชี้วัดรายปีและควรเน้นการสอบทานในระดับผลลัพธ์และผลกระทบของโครงการด้วย และใน
การจัดทำโครงการควรให้ความสำคัญในความสอดคล้องของเป้าประสงค์ ตัวชี้วัดความสำเร็จ ผลผลิต ผลลัพธ์ของโครงการ และความคุ้มค่าของโครงการ และควรมีการซักซ้อมความเข้าใจในการคัดเลือกโครงการในการดำเนินการสอบทานกรณีพิเศษตามแนวทาง ที่ ค.ต.ป. กำหนด
4. การส่งเสริมด้านการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ
1) การบูรณาการระบบการตรวจสอบและประเมินผลของหน่วยงานกลาง ในปีงบประมาณ
พ.ศ. 2554 ได้ดำเนินโครงการระบบสารสนเทศฐานข้อมูลกลางในการตรวจสอบและประเมินผล
ของหน่วยงานกลางที่อยู่ในกำกับของราชการฝ่ายบริหาร เพื่อลดภาระการจัดทำรายงานของ
ส่วนราชการ
2) การดำเนินโครงการพัฒนารูปแบบแนวทางการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ
โดยศึกษาทบทวนบทบาทภารกิจและเสริมสร้างความเข้มแข็งของกลไกการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการให้มีประสิทธิภาพ มีขีดความสามารถในการส่งเสริมและกระตุ้นส่วนราชการให้มี
การกำกับดูแลและควบคุมตนเองที่ดีตามเป้าหมายของการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี
คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ (ค.ต.ป.) ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี
ว่าด้วยการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ พ.ศ. 2548 ได้ประกาศให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2548 ประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก และหน่วยงานกลางที่เกี่ยวข้อง มีหน้าที่เสริมสร้างความเข้มแข็งในการกำกับดูแลและควบคุมตนเองที่ดีของส่วนราชการ และเสริมสร้างความน่าเชื่อถือ
ภาพที่ 2.2-19 นายนิวัฒน์ธํารง บุญทรงไพศาล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุม ค.ต.ป. ครั้งที่ 1/2555 เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2555 ณ ห้องประชุม ก.พ.ร. ชั้น 5 สำนักงาน ก.พ.ร.
ในปี พ.ศ. 2555 ค.ต.ป. มีการสอบทานรายงานการตรวจราชการ การตรวจสอบภายใน (ทั้งนี้รวมถึงการสอบทานการปฏิบัติงานของหน่วยตรวจสอบภายในในการติดตามและตรวจสอบการประเมินมาตรฐานการจัดซื้อโดยรัฐ) การควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง การปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ และรายงานการเงิน รวมทั้งการสอบทานกรณีพิเศษ (โดยคัดเลือกโครงการในการสอบทาน 2 ลักษณะ คือ โครงการสำคัญตามนโยบายรัฐบาล หรือโครงการที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์กระทรวง หรือ แผนงาน/โครงการให้ความช่วยเหลือ ฟื้นฟู เยียวยา ผู้ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์อุทกภัย) เพื่อรายงานผลการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการและให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการตรวจสอบและประเมินผลต่อนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี (ภาพที่ 2.2-19)
ข้อค้นพบที่สำคัญของ ค.ต.ป. จากการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ (ทั้งของ
ส่วนราชการและจังหวัด) ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 สรุปได้ว่า การตรวจราชการ พบว่าข้อมูลที่ใช้ประกอบการตรวจราชการมีความเป็นปัจจุบัน น่าเชื่อถือ รวมทั้งข้อเสนอแนะของผู้ตรวจราชการส่วนใหญ่มีความสอดคล้องกับปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม ส่วนราชการยังไม่ได้นำข้อเสนอแนะประเด็นต่าง ๆ ที่ได้จากรายงานผลการตรวจราชการ ไปปฏิบัติอย่างจริงจัง ในส่วนของ
การตรวจสอบภายใน พบว่าส่วนราชการและจังหวัดมีการจัดทำแผนการตรวจสอบภายใน ตามเกณฑ์การประเมินความเสี่ยงที่ครอบคลุมการตรวจสอบทุกด้าน และสนับสนุนให้ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องเข้ารับการอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพในการปฏิบัติงาน การควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง พบว่าส่วนราชการและจังหวัดส่วนใหญ่จะให้ความสำคัญกับการติดตามผลความก้าวหน้าในการดำเนินงานตามแผนการปรับปรุงการควบคุมภายในมากขึ้น ในส่วนการปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ พบว่า ส่วนราชการและจังหวัดส่วนใหญ่สามารถปฏิบัติตามข้อตกลงในคำรับรองการปฏิบัติราชการเป็นอย่างดี และรายงานผลการดำเนินงานในทุกมิติให้มีความเป็นปัจจุบันภายใต้กรอบระยะเวลาที่กำหนด รายงานการเงิน พบว่าอัตราการเบิกจ่ายงบประมาณรายจ่ายในรอบ 6 เดือน ทั้งในภาพรวมและงบลงทุนของส่วนราชการและจังหวัดส่วนใหญ่ต่ำกว่าเป้าหมายตามที่คณะรัฐมนตรีกำหนด และในการสอบทานกรณีพิเศษ พบว่า โครงการส่วนใหญ่มีผลการดำเนินงานเป็นไปตามแผนที่กำหนด อย่างไรก็ตาม พบว่าระบบฐานข้อมูลของจังหวัดที่เกี่ยวกับข้อมูลโครงการยังไม่เป็นระบบ สำหรับข้อเสนอแนะของคณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ (ค.ต.ป.) ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 สรุปได้ดังนี้
1) การตรวจราชการ ผู้บริหารทั้งในระดับกระทรวงและกรม ควรให้ความสำคัญและสั่งการให้ดำเนินการปรับปรุงแก้ไขตามข้อเสนอแนะและติดตามผลตามข้อเสนอแนะ
2) การตรวจสอบภายใน หัวหน้าส่วนราชการควรกำชับและติดตามผลการดำเนินงานของ
หน่วยรับตรวจอย่างจริงจังต่อเนื่อง และหน่วยตรวจสอบภายในควรพัฒนารายงานผลการตรวจสอบให้มีข้อคิดเห็น/ข้อเสนอแนะที่สามารถเพิ่มประสิทธิภาพ และประสิทธิผลในการปฏิบัติงาน
3) การควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง ส่วนราชการควรมีการประชุมระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเรื่องการจัดวางระบบควบคุมภายใน และส่งเสริมกระบวนการให้ความรู้และจัดทำคู่มือแนวทางการปฏิบัติงานเกี่ยวกับการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง
4) การปฏิบัติราชการตามคำรับรองการปฏิบัติราชการ ผู้บริหารควรกำกับและติดตามผลการดำเนินการตามตัวชี้วัดที่รับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง และสร้างความตระหนักให้แก่เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบให้เห็นความสำคัญและประโยชน์ของการขับเคลื่อนตัวชี้วัด
5) รายงานการเงิน ส่วนราชการควรทบทวนแผนการดำเนินงาน และกลไกในการปฏิบัติงาน เพื่อควบคุม เร่งรัดติดตามการดำเนินการให้มีการเบิกจ่ายแล้วเสร็จทันตามระยะเวลาที่กำหนด
6) การสอบทานกรณีพิเศษ ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 มีการสอบทานรวมทั้งสิ้น 52 โครงการ มีข้อเสนอแนะที่สำคัญคือ ค.ต.ป. ควรประสานจัดส่งรายงานผลการสอบทานของโครงการ
ที่มีการดำเนินงานล่าช้าให้สำนักงบประมาณ เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการเร่งรัดการดำเนินโครงการและพิจารณาคำของบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2556 และหน่วยงานกลางที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงบประมาณ เป็นต้น ควรจัดส่งข้อมูลเกี่ยวกับการจัดสรรงบประมาณให้หน่วยปฏิบัติโดยเร็วขึ้น เพื่อให้สามารถจัดเตรียมความพร้อมการดำเนินงานโครงการไว้ล่วงหน้าและสามารถการเบิกจ่ายงบประมาณได้ทันภายในปีงบประมาณ รวมถึงควรมีการจัดทำฐานข้อมูลของจังหวัดเกี่ยวกับโครงการของจังหวัดเพื่อเป็นข้อมูลในการติดตามประเมินผลความสำเร็จของโครงการด้วย
เผยแพร่ข้อมูลเมื่อ 11 กันยายน 2555 10:04:54 ปรับปรุงข้อมูลล่าสุดเมื่อ 11 กันยายน 2555 10:04:54
