7) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

7.1 การแก้ไขปัญหาอันสืบเนื่องมาจากการปรับปรุงโครงสร้างส่วนราชการตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545

• การโอนองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (รัฐวิสาหกิจ) และกรมป่าไม้จากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ไปสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เมื่อปี 2546²³ เพื่อแก้ไขปัญหาภารกิจที่ทับซ้อนระหว่างกรมป่าไม้กับกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช รวมทั้งได้ปรับปรุงการจัดกลุ่มภารกิจในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ใหม่ให้สอดคล้องกับการตัดโอนดังกล่าว²⁴
• การจัดตั้งสำนักงานประมงอำเภอ จำนวน 425 แห่ง และสำนักงานปศุสัตว์อำเภอ จำนวน
  847 แห่ง²⁵ เพื่อแก้ปัญหาเรื่องประชาชนในพื้นที่ไม่ได้รับความสะดวกในการขอรับบริการ เนื่องจากมีการยุบสำนักงานประมงอำเภอ และสำนักงานปศุสัตว์อำเภอในปี 2545 โดยโอนงานด้านอนุมัติ/อนุญาตและควบคุมตามกฎหมายให้สำนักงานประมงจังหวัด และสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดรับผิดชอบ

7.2 การโอนกิจการบริหารและอำนาจหน้าที่ของโครงการโขงชีมูลมาเป็นของกรมชลประทาน โดยคณะรัฐมนตรีในการประชุมเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2549 มีมติเห็นชอบร่างพระราชกฤษฎีกาโอนกิจการบริหารและอำนาจหน้าที่ของส่วนราชการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ .. ) พ.ศ. .... โดยเป็นการเพิ่มข้อความเกี่ยวกับการโอนโครงการโขงชีมูลให้กรมชลประทาน เพื่อให้กรมชลประทานสามารถบริหารสัญญาและผลที่เกี่ยวเนื่องถึงอำนาจในการฟ้องร้องคดีได้อย่างเป็นเอกภาพ

7.3การปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการ

     7.3.1  การปรับปรุงโครงสร้างระดับกระทรวง
การจัดตั้งกรมการข้าวในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์²⁶ เพื่อรับผิดชอบภารกิจเกี่ยวกับข้าวโดยครอบคลุมถึงการปรับปรุงพัฒนาการปลูกข้าวให้มีผลผลิตต่อพื้นที่และมีคุณภาพสูงขึ้น การพัฒนาพันธุ์ การอนุรักษ์และคุ้มครองพันธุ์ การผลิตเมล็ดพันธุ์ การตรวจสอบรับรองมาตรฐานการส่งเสริม สนับสนุนและเผยแพร่องค์ความรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวนา การแปรรูปและจัดการอื่น ๆ เพื่อเพิ่มมูลค่าข้าว รวมทั้งการตลาดและการส่งเสริมวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับข้าว (ตัดโอนกิจการ อำนาจหน้าที่ ทรัพย์สิน งบประมาณ สิทธิ ภาระผูกพันข้าราชการ ลูกจ้างจากส่วนราชการในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่มีภารกิจเกี่ยวกับข้าวมาจัดตั้ง คือ กรมวิชาการเกษตร และกรมส่งเสริมการเกษตร)

     7.3.2  การปรับปรุงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการภายในกระทรวง

• กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ได้ปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการภายในใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2547 โดยจัดตั้งสำนักงานตรวจบัญชีสหกรณ์ที่ 10²⁷ เพื่อรองรับงานตรวจสอบบัญชีสหกรณ์กรุงเทพมหานครซึ่งจะทำให้เกิดความคล่องตัวในการดำเนินงาน ทำให้การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ลูกค้าผู้รับบริการ คือ สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร จะได้รับการตรวจสอบบัญชี การรับรองงบการเงินที่รวดเร็วซึ่งสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาล และสอดคล้องกับอุดมการณ์ของสหกรณ์
• สำนักงานปลัดกระทรวงได้ปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการภายในใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2548 โดยจัดตั้งสถาบันหม่อนไหมแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินินาถ²⁸ เพื่อทำหน้าที่เป็นหน่วยงานหลักในการดำเนินการด้านหม่อนไหมครบวงจร ทั้งด้านการผลิต การตลาด การแปรรูป การอนุรักษ์เอกลักษณ์หม่อนไหมและคุ้มครองหม่อนไหมของประเทศให้มีทิศทางที่ชัดเจน ทั้งทำให้ให้การดำเนินงานเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล โดยนำองค์กรเดิมที่มีอยู่ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่มีภารกิจเกี่ยวกับหม่อนไหม (กรมวิชาการเกษตรและกรมส่งเสริมการเกษตร) มากำหนด
• กรมชลประทานได้ปรับปรุงการแบ่งส่วนราชการภายในใหม่เมื่อปี พ.ศ. 2549 โดยจัดตั้ง
  สำนักชลประทานที่ 17²⁹ เพื่อรับผิดชอบงานพัฒนาแหล่งน้ำ การบริหารการจัดการน้ำในเขตพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ (จังหวัดนราธิวาส ยะลา และปัตตานี) ตามยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดชายแดนภาคใต้และนโยบายของรัฐบาลที่ให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาอุปสรรคในทุกด้านในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมโดยเฉพาะเกษตรกร การพัฒนาอาชีพและงานพัฒนาอื่น ๆ

7.4 การจัดตั้งองค์การมหาชน
สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง³⁰ จัดตั้งขึ้นเพื่อพัฒนาและดำเนินการตามนโยบายสำคัญเฉพาะด้าน โดยมีภารกิจเกี่ยวกับการส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง การพัฒนาและเสริมสร้างนักวิจัย การให้บริการด้านการให้คำปรึกษาแนะนำ การถ่ายทอดเทคโนโลยีและการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน การแลกเปลี่ยนผลงานวิชาการในระดับนานาชาติ และการสนับสนุนโครงการหลวง เพื่อเป็นการขยายผลงานในโครงการหลวงให้เกิดประโยชน์อย่างกว้างขวางในการปฏิบัติงานบนพื้นที่สูงที่ห่างไกลและทุรกันดาร การจัดตั้งองค์การในรูปแบบองค์การมหาชนเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าวจะทำให้การบริหารงานมีความคล่องตัวและมีการประสานความร่วมมือกับมูลนิธิโครงการหลวงและภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล (แปรสภาพภารกิจของสำนักพัฒนาเกษตรที่สูง สำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์)