แนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ

แนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน

สำนักงาน ก.พ.ร. จัดทำ แนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน เพื่อให้ส่วนราชการมีการวางแผนในการพัฒนาหน่วยงาน โดยคำนึงถึงเหตุผลความจำเป็น ความคุ้มค่า และความสำคัญที่จะต้องดำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมายของรัฐบาล

สืบเนื่องจากมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 7 กันยายน 2553 ที่เห็นชอบการขยายระยะเวลาของมาตรการระงับการขอจัดตั้งหน่วยงานใหม่หรือขยาย หน่วยงาน รวมทั้งการขอจัดตั้งองค์การมหาชนหรือหน่วยงานอื่นของรัฐในสังกัดฝ่ายบริหาร (ไม่รวมรัฐวิสาหกิจ) เพิ่มใหม่ออกไปอีกระยะหนึ่ง ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2553 ถึงวันที่ 30 กันยายน 2554 ตามที่สำนักงาน ก.พ.ร. เสนอ รวมทั้งเห็นว่าสำนักงาน ก.พ.ร. ควรประสานกับหน่วยงานต่าง ๆ เพื่อขอให้ส่งแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน การขอขยายหน่วยงานหรือจัดตั้งหน่วยงานใหม่ รวมทั้งการขอจัดตั้งองค์การมหาชนของรัฐ เพื่อจะได้พิจารณาภาพรวม

          ดัง นั้น เพื่อให้ ก.พ.ร. และคณะรัฐมนตรีสามารถพิจารณาเรื่องการขออขยายหน่วยงานหรือจัดตั้งหน่วยงาน ใหม่ รวมทั้งการขอจัดตั้งองค์การมหาชน ในภาพรวมได้อย่างเป็นระบบ สำนักงาน ก.พ.ร. จึงได้จัดทำ แนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน เพื่อให้ส่วนราชการมีการวางแผนในการพัฒนาหน่วยงาน ที่ครอบคลุมถึงบทบาทภารกิจ โครงสร้างส่วนราชการ ระบบและกระบวนการทำงาน และกรอบอัตรากำลัง โดยคำนึงถึงเหตุผลความจำเป็น ความคุ้มค่า และความสำคัญที่จะต้องดำเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมายของรัฐบาล ซึ่งแนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงานดังกล่าวได้ผ่านความเห็น ชอบจากที่ประชุม ก.พ.ร. แล้วในการประชุมครั้งที่ 7/2553 เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2553

          สำหรับ หลักการในการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน นั้น นอกจากจะต้องสะท้อนถึงบทบาทภารกิจ โครงสร้าง ระบบและกระบวนการทำงาน และอัตรากำลังที่เหมาะสมกับการขับเคลื่อนภารกิจภาครัฐในปัจจุบัน และเตรียมความพร้อมสำหรับอนาคตแล้ว ยังจะต้องเน้นความมีประสิทธิภาพ และความคุ้มค่าในเชิงภารกิจภาครัฐอีกด้วย ทั้งนี้ ได้กำหนดระยะเวลาของแผนฯ ไว้ รอบละ 3 ปี รอบแรก ตั้งแต่ พ.ศ. 2554 ถึง พ.ศ. 2556 โดยมี ขอบเขตของแผนฯ ดังนี้

          1. การทบทวนบทบาทภารกิจ
          2. การจัดโครงสร้างส่วนราชการ
          3. การจัดระบบและกระบวนการทำงาน
          4. การจัดกรอบอัตรากำลัง

          ขั้นตอนการดำเนินการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน

          1. กระทรวงร่วมกับส่วนราชการในสังกัดทบทวนและกำหนดวิสัยทัศน์ ยุทธศาสตร์ บทบาทภารกิจ และโครงสร้างส่วนราชการของกระทรวง เพื่อให้ได้ทิศทางการพัฒนากระทรวง ในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) โดยพิจารณาถึงปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอก

          2. ส่วนราชการในสังกัดทบทวนและกำหนดวิสัยทัศน์ ยุทธศาสตร์ และบทบาทภารกิจให้สอดคล้องกับทิศทางการพัฒนากระทรวงในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) โดยในส่วนของบทบาทภารกิจให้กำหนดให้ชัดเจนว่า ภารกิจใดที่ส่วนราชการควรยุบเลิก เนื่องจากหมดความจำเป็น หรือไม่สอดคล้องกับสภาวการณ์ในปัจจุบันและอนาคต ภารกิจใดที่ส่วนราชการควรถ่ายโอนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทั้งส่วนที่ต้องถ่ายโอนตามแผนกระจายอำนาจฯ และที่เห็นควรถ่ายโอนเพิ่มเติม ภารกิจใดที่ส่วนราชการควรมอบให้ภาคเอกชน หรือภาคส่วนอื่น (สถาบัน สมาคม มูลนิธิ หรือองค์กรชุมชนอื่น ๆ ที่รวมตัวกันเป็นหมู่คณะ) ดำเนินการแทน ภารกิจใดที่ส่วนราชการต้องรับผิดชอบและดำเนินการต่อไป ทั้งที่เป็นภารกิจเดิมและภารกิจใหม่ที่เพิ่มขึ้น เพื่อให้ส่วนราชการดำเนินการเฉพาะภารกิจที่สำคัญ จำเป็น และมีความคุ้มค่าในเชิงภารกิจภาครัฐ

              ทั้งนี้ ให้ส่วนราชการกำหนดเป้าหมายและระยะเวลาในการยุบเลิก ถ่ายโอน หรือมอบหมายภารกิจด้วย

          3. ส่วนราชการจัดโครงสร้างส่วนราชการในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) ให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์และบทบาทภารกิจ ทั้งนี้ให้คำนึงถึงความคุ้มค่า และความสำคัญเร่งด่วนตามนโยบายของรัฐบาลด้วย โดยโครงสร้างส่วนราชการที่จะกำหนดนั้นอาจเป็นส่วนราชการ หรือหน่วยบริการรูปแบบพิเศษ ซึ่งเป็นไปตามลักษณะของภารกิจและการบริหารจัดการ

          4. ส่วนราชการกำหนดระบบและกระบวนการทำงานตามบทบาทภารกิจและโครงสร้างส่วนราชการ ใหม่ เช่น ระบบการทำงานที่มีภาคส่วนต่าง ๆ มาร่วมดำเนินการ หรือระบบการทำงานที่บูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานภาครัฐ หรือการนำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศมาทดแทนการทำงานในระบบเดิม โดยแสดงกระบวนการทำงานภายในระบบใหม่ด้วย

          5. ส่วนราชการจัดกรอบอัตรากำลังในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) เพื่อรองรับบทบาทภารกิจ และโครงสร้างส่วนราชการ่ โดยจำแนกเป็นข้าราชการ พนักงานราชการ และลูกจ้างประจำ ทั้งนี้ ให้สอดคล้องกับมาตรการบริหารกำลังคนภาครัฐ (พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2556) ของคณะกรรมการกำหนดเป้าหมายและนโยบายกำลังคนภาครัฐ (คปร.)

          6. กระทรวงนำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงานในภาพรวม ไปรับฟังความคิดเห็นจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน และนำเสนอคณะกรรมการพัฒนาโครงสร้างระบบราชการของกระทรวงพิจารณาก่อนเสนอ ก.พ.ร. และคณะรัฐมนตรี

          สำหรับ โครงร่างของแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน จะประกอบด้วย 3 ส่วน ดังนี้

          ส่วนที่ 1 ข้อมูลพื้นฐานของกระทรวง/กรม

          ได้แก่ วิสัยทัศน์ พันธกิจ อำนาจหน้าที่ ประเด็นยุทธศาสตร์ เป้าประสงค์ กลยุทธ์ รวมถึงโครงสร้างการแบ่งส่วนราชการ อัตรากำลัง งบประมาณ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

          ส่วนที่ 2 การวิเคราะห์

          1) การทบทวนวิสัยทัศน์ และยุทธศาสตร์ของกระทรวง/กรม เพื่อกำหนดวิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์ใหม่ในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) โดยการวิเคราะห์

               บทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ที่เกี่ยวข้อง
               เป้าหมายรัฐบาลที่เกี่ยวข้องตามนโยบายรัฐบาล แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนบริหารราชการแผ่นดิน และยุทธศาสตร์กระทรวง
               สภาพแวดล้อม (SWOT Analysis) เพื่อทราบถึงจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และภัยคุกคาม

          2) การทบทวนบทบาทภารกิจของกระทรวง/กรม เพื่อรองรับวิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์ใหม่ โดยการวิเคราะห์ภารกิจของกระทรวง/กรม ตามแนวทางการวิเคราะห์ภารกิจภาครัฐ ซึ่งครอบคลุมทั้งภารกิจในปัจจุบันตามอำนาจหน้าที่ที่กำหนดในกฎหมาย/กฎ กระทรวงแบ่งส่วนราชการ และภารกิจใหม่ที่ต้องดำเนินการในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556)

          ส่วนที่ 3 ข้อเสนอ

          1) บทบาทภารกิจของกระทรวง/กรม ในระยะ 3 ปีข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) โดยจำแนกภารกิจออกเป็น 4 ประเภท คือ

               (1) ภารกิจที่จะต้องยุบเลิก เนื่องจากหมดความจำเป็นหรือไม่สอดคล้องกับสภาวการณ์ในปัจจุบันและอนาคต
               (2) ภารกิจใดที่ส่วนราชการควรถ่ายโอนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้งส่วนที่ ต้องถ่ายโอนตามแผนกระจายอำนาจฯ และที่เห็นควรถ่ายโอนเพิ่มเติม
               (3) ภารกิจใดที่ส่วนราชการควรมอบให้ภาคเอกชน หรือภาคส่วนอื่น (สถาบัน สมาคม มูลนิธิ หรือองค์กรชุมชนอื่นๆ ที่รวมตัวกันเป็นหมู่คณะ) ดำเนินการแทน
               (4) ภารกิจใดที่ส่วนราชการต้องรับผิดชอบและดำเนินการต่อไป ทั้งที่เป็นภารกิจเดิมและภารกิจใหม่ที่เพิ่มขึ้น
               สำหรับภารกิจที่จะต้องยุบเลิก ถ่ายโอน หรือมอบหมาย ให้ส่วนราชการจัดทำแผนกำหนดเป้าหมายและระยะเวลาในการยุบเลิก ถ่ายโอน หรือมอบหมายด้วย

2) โครงสร้างส่วนราชการ ในระยะ 3 ปี ข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) ทั้งส่วนราชการระดับกรม ส่วนราชการระดับต่ำกว่ากรม หน่วยบริการรูปแบบพิเศษ หรือองค์การมหาชน

          3) ระบบและกระบวนการทำงานตามบทบาทภารกิจและโครงสร้างส่วนราชการใหม่ เช่น ระบบการทำงานที่มีภาคส่วนต่าง ๆ มาร่วมดำเนินการ หรือระบบการทำงานที่บูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานภาครัฐ หรือการนำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศมาทดแทนการทำงานในระบบเดิม โดยแสดงกระบวนการทำงานภายในระบบใหม่ด้วย

          4) กรอบอัตรากำลังตามบทบาทภารกิจ และโครงสร้างส่วนราชการ ในระยะ 3 ปี ข้างหน้า (พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2556) ของกระทรวง/กรมที่สอดคล้องกับมาตรการบริหารกำลังคนภาครัฐ (พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2556) ของคณะกรรมการกำหนดเป้าหมายและนโยบายกำลังคนภาครัฐ (คปร.)

          ทั้งนี้ สำนักงาน ก.พ.ร. ได้แจ้ง ให้ปลัดกระทรวง (ยกเว้นกระทรวงกลาโหม) และหัวหน้าส่วนราชการที่อยู่ในบังคับบัญชาขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี จัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงานตามแนวทางที่กำหนด และส่งให้สำนักงาน ก.พ.ร. ภายในวันที่ 31 มกราคม 2554 โดยสามารถ download รายละเอียดเกี่ยวกับการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน แนวทางการวิเคราะห์ภารกิจภาครัฐ และแบบฟอร์มการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาหน่วยงาน ได้ทางเว็บไซต์สำนักงาน ก.พ.ร. ที่ www.opdc.go.th

วสุนธรา (สลธ.) / รายงาน
ทองกร (กลุ่มหลักเกณฑ์และมาตรการจัดส่วนราชการ) / ข้อมูล

เผยแพร่ข้อมูลเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2553 11:13:43 ปรับปรุงข้อมูลล่าสุดเมื่อ 11 พฤศจิกายน 2553 11:13:43